भ्रष्टाचारावर मराठी निबंध

भ्रष्टाचारावर निबंध (Bhrashtachar var nibandh)
Marathi Essay on corruption.

भ्रष्टाचार म्हणजे भ्रष्ट व्यवहार. चुकीच्या पद्धतींचा अवलंब करून अनैतिक कामात गुंतलेल्या व्यक्तीला भ्रष्ट व्यक्ती म्हणतात. आज संपूर्ण भारताच्या व्यवस्थेत भ्रष्टाचाराने आपले स्थान निर्माण केले आहे. सत्याच्या मार्गावर प्रगती होण्याऐवजी लोक भ्रष्ट धोरणांचा अवलंब करतात. उदाहरणार्थ, एखाद्याला ऑफिसमध्ये बढती हवी असेल, किंवा नोकरी हवी असेल, तर तो लाच देऊन त्याचे काम करून घेतो. ते न्यायव्यवस्थेच्या विरोधात आहे. आजची गंमत अशी आहे की असे लोक लाच घेताना किंवा देण्याच्या गुन्ह्यात पकडले गेले तरी लाच देऊन सुटतात. अनेक दुकानदार व व्यापारी स्वस्त वस्तू चढ्या भावाने विकून नफा कमावतात.

आजकाल लोकांना असे वाटते की त्यांनी योग्य मार्गाचा अवलंब केला तर त्यांचे काम पूर्ण होण्यास वर्षे जातील. आजच्या धकाधकीच्या जीवनात प्रत्येकाला पटकन यश हवे असते आणि ते मिळवण्यासाठी लोक लाचखोरी किंवा खोट्या आरोपात अडकवणे यांसारख्या गोष्टी करतात. मोठे व्यापारी आणीबाणीच्या वेळी धान्य गोळा करतात. मग बाजारात ती दुप्पट आणि तिप्पट किमतीला विकावी. त्यामुळे सर्वसामान्यांना अडचणींचा सामना करावा लागत आहे.

भ्रष्टाचार हा एक संसर्गजन्य रोग आहे जो मूळ धरत आहे. भ्रष्टाचाराच्या घटना दिवसेंदिवस वाढत आहेत. बहुतेक लोक अप्रामाणिकपणा आणि चोरीचा मार्ग स्वीकारत आहेत. कोर्टात खोटे साक्षीदार हजर करून गुन्हेगार सुटतो. बदला घेण्यासाठी लोक त्यांच्या प्रतिस्पर्ध्यांवर खोटा खटला भरतात. आजकाल लोक पैसे घेऊन चुकीची असेसमेंट कार्ड विद्यार्थ्यांना पास करून देतात. लोकांना ब्लॅकमेल करून, बेकायदेशीर मागण्या करून अनैतिक कृत्य करण्यास भाग पाडले जात आहे.

आपल्या देशाची राजकीय व्यवस्था भ्रष्टाचाराने बरबटलेली आहे. बहुतांश राजकारणी अशिक्षित आहेत. देशाची व राज्याची सूत्रे अशिक्षित लोकांच्या हाती आल्यास देशाची प्रगती स्वप्नवत राहील हे उघड आहे. असे भ्रष्ट राजकारणी लोकांना पैसे देऊन मतदान करून घेतात. जनतेला खोटी आश्वासने देऊन त्यांच्या बाजूने मते मिळवतात. भ्रष्ट राजकारणी निवडणूक जिंकल्याबरोबर त्यांचे खरे रंग दाखवतात.

आपल्या देशातील वाढत्या भ्रष्टाचाराची अनेक कारणे आहेत. कधी कधी पैशाअभावी लोकांना भ्रष्टाचाराच्या मार्गावर चालावे लागते. मत्सर आणि मत्सरात आंधळी जनता भ्रष्टाचाराचे धोरण अवलंबते. भ्रष्टाचाराविरोधात सरकारने कठोर पावले उचलली पाहिजेत. भारतातील असा एकही प्रदेश नाही ज्यावर भ्रष्टाचार झालेला नाही. आपल्या देशात भ्रष्टाचार सर्रास आहे. भ्रष्टाचार हा समाजातील जखमेसारखा आहे, जो प्रत्येक क्षेत्रात आपले अनैतिक विष भरत आहे. सरकारी कार्यालयातील कर्मचारी सामान्य जनतेचे कोणतेही काम करण्यासाठी लाच मागतात, हे पूर्णपणे चुकीचे आहे.

या जगात पैसा ही सर्वात महत्वाची गोष्ट आहे. पण पैशाच्या लोभापायी माणूस लोभी, स्वार्थी आणि भ्रष्ट झाला आहे. भ्रष्टाचाराने माणसातील माणुसकी नष्ट केली आहे. त्यांनी विचार करण्याची क्षमता गमावली आहे. प्रत्येकाला पैशाची गरज असते, याचा अर्थ माणसाने आपली नैतिक मूल्ये विकावीत असे नाही. अनेक क्षेत्रात, लोक त्यांच्या पदाच्या अधिकाराचा गैरवापर करतात, त्यांच्या कुटुंबातील सदस्यांना संधी देतात. यामुळे योग्य लोकांना चांगले काम मिळत नाही. काही लोक त्यांच्या उत्पन्नाचा चुकीचा तपशील देतात आणि कर चुकवतात. तो गुन्ह्याच्या श्रेणीत येतो.

क्रिकेटमधील आयपीएल खेळाडूंवर मॅच फिक्सिंगचे आरोप झाले आहेत. मोठमोठी पदे मिळवण्यासाठी अनैतिक मार्गाने व्यवस्थेला खुश करण्यासाठी लोकांचा वापर केला जातो. भ्रष्टाचार हा एका संसर्गजन्य रोगासारखा आहे, जो सर्व क्षेत्रात पसरत आहे. भ्रष्टाचार असाच सुरू राहिला तर चांगल्या आणि प्रामाणिक लोकांना संधी मिळणार नाही. भ्रष्टाचार समाजाला जळूसारखा खात आहे. आपल्या सरकारने अशा भ्रष्ट लोकांना कठोरात कठोर शिक्षा करून त्यांच्यावर कायदेशीर कारवाई करण्याची गरज आहे. देशाला खऱ्या, चांगल्या, सुशिक्षित आणि प्रामाणिक माणसांची गरज आहे जे देशाचे नेतृत्व करू शकतील. लोकसंख्या वाढ आणि बेरोजगारी ही भ्रष्टाचार दिवसेंदिवस वाढण्याची प्रमुख कारणे आहेत. जेव्हा लोकांना रोजगाराच्या संधी मिळत नाहीत, तेव्हा ते भूक मिटवण्यासाठी चुकीच्या गोष्टींचा अवलंब करतात.

स्वातंत्र्याच्या वेळी किती लोकांनी देशासाठी बलिदान दिले. स्वातंत्र्यानंतर जेवढी प्रगती व्हायला हवी होती तेवढी देशाला करता आलेली नाही. त्याचे कारण म्हणजे देशातील अनेक प्रशासनात भ्रष्टाचार आहे. केंद्र सरकार, उद्योग, व्यवसाय सर्वत्र भ्रष्टाचार आहे. अवाजवी पैशाच्या लालसेनेही लोकांना भ्रष्टाचाराकडे ढकलले आहे. लोकांना कष्ट न करता ऐशोआरामाने भरलेले जीवन जगायचे असते, म्हणून ते भ्रष्टाचाराचा अवलंब करतात. समाजात प्रतिष्ठा मिळवण्यासाठी माणूसही चुकीच्या आचरणाचा अवलंब करत असतो. भ्रष्ट लोकांना कायद्याची भीती नाही. लोकांमध्ये देशप्रेमाची भावना नाही, म्हणून त्यांना असे लज्जास्पद गुन्हे केल्याबद्दल पश्चात्ताप होत नाही. लोक असंवेदनशील होत आहेत. त्याला फक्त जिंकायचे आहे, त्यासाठी तो अनैतिक मार्ग पत्करायलाही तयार आहे.

भ्रष्टाचाराविरुद्ध कायदा : भ्रष्टाचारावर कारवाई करण्यासाठी आपल्या देशात भ्रष्टाचार प्रतिबंधक कायदा 1988 करण्यात आला आहे. ज्या अंतर्गत सरकारी सेवा बजावणारी कोणतीही व्यक्ती, केंद्र, प्रांत, राज्य, किंवा कोणताही न्यायाधीश किंवा कृषी उद्योग, बँक, नोंदणीकृत सोसायटी, कुलगुरू, प्राध्यापक, शिक्षक, कर्मचारी या सर्वांमध्ये गुंतलेली कोणतीही व्यक्ती, सर्व शिक्षेस पात्र असतील. या कायद्यात तरतूद आहे आणि त्याची शिक्षा निश्चित करण्यासाठी विशेष न्यायाधीशांची नियुक्ती केली जाते. जेणेकरून आपल्या देशातून भ्रष्टाचारासारख्या रोगाचा नायनाट होऊन या कृत्यामुळे लोकांच्या मनात भीती निर्माण होत आहे.

निष्कर्ष

भ्रष्टाचारमुक्त समाज निर्माण करण्यासाठी स्पष्ट प्रयत्न करावे लागतील. येणाऱ्या पिढीने या भ्रष्टाचाराच्या फंदात पडू नये. भारतातील अनेक यंत्रणांमध्ये भ्रष्टाचाराचा किडा शिरला आहे. ते संपवण्याची वेळ आली आहे. स्वार्थी आणि लोभी लोक भ्रष्टाचारासारखे कृत्य करून संपूर्ण देशाची बदनामी करत आहेत. याला आळा घालण्यासाठी आणि देशाला या फसवणुकीपासून वाचवण्यासाठी आपण एकत्र आले पाहिजे. अधर्माचा मार्ग स्वीकारून काहीही साध्य होऊ शकते, असे लोकांना वाटते. ही वृत्ती बदलणे अत्यंत गरजेचे आहे. त्यासाठी कायदा व सुव्यवस्था बळकट करणे गरजेचे आहे.