भारतातील प्रत्येक मध्यमवर्गीय महिला सुशिक्षित आहे. दैनंदिन आर्थिक समस्यांना तोंड देण्यासाठी ती कार्यालये आणि इतर ठिकाणी जाऊन काम करते. आजकाल जग खूप बदलले आहे. जुन्या काळाप्रमाणे मुली आता अशिक्षित राहिलेल्या नाहीत. महिला पुरुषांच्या खांद्याला खांदा लावून चालत आहेत आणि सर्वत्र यशस्वी होत आहेत.
महिला आज यशस्वी इंजिनिअर, डॉक्टर किंवा शिक्षिका किंवा कार्यालयातील अधिकारी आहेत, असे एकही क्षेत्र नाही जिथे महिलांनी आपली लायकी सिद्ध केली नाही. सकाळपासून संध्याकाळपर्यंत ऑफिसमध्ये काम करणं, मग आपापल्या कुटुंबासाठी जेवण बनवणं, मुलं आणि नवऱ्याच्या छोट्या-मोठ्या गरजांकडे विशेष लक्ष देणं, स्त्रिया चांगलं काम करतात. पुरूषांना ऑफिसमधून विश्रांतीसाठी येण्याचा पर्याय असतो, पण महिलांसाठी तसं नाही. ती कितीही थकली असली तरी तिला रोज घरी कर्तव्य बजावावे लागते.
स्त्रिया आपापल्या क्षेत्रात इतकं उत्कृष्ट काम करतात की त्यांच्या कुटुंबाला आणि समाजाला त्यांचा अभिमान वाटतो. महिलांना रस्त्यावर आणि बाहेर सुरक्षित वाटावे यासाठी सरकारने महिलांच्या उन्नतीसाठी आणि प्रगतीसाठी अनेक नियम केले आहेत. बालविवाह, हुंडा प्रथा , स्त्री भ्रूणहत्या , कौटुंबिक हिंसाचार याविरोधात कठोर नियम लागू करण्यात आले आहेत. आजही भारतात नोकरदार महिला सुरक्षित नाहीत कारण रात्री उशिरा त्यांच्या सुरक्षेचा धोका आजही समाजात प्रश्नचिन्ह म्हणून उभा आहे. परंतु, महिलांना त्यांच्या घरी सुरक्षितपणे पोहोचता यावे यासाठी कार्यालयाकडून कॅबची व्यवस्था करण्यात आली आहे.
आज महिला पूर्णपणे स्वावलंबी आहेत आणि त्यांनी देश आणि समाजासमोर एक जिवंत उदाहरण ठेवले आहे. ऑफिससोबतच ती कुटुंबातील प्रत्येक लहान-मोठ्या गोष्टींची काळजी घेते आणि कदाचित ती स्वतःची काळजी घेऊ शकत नाही. महिलांनी आई, मुलगी, सून, वहिनी, पत्नी अशी प्रत्येक व्यक्तिरेखा साकारली आहे आणि सर्व कर्तव्येही पार पाडली आहेत.
महिलांच्या रोजगारामुळे घरातील अनेक आर्थिक अडचणी दूर झाल्या आहेत. परंतु तरीही त्यांना योग्य पदावर पदोन्नती न मिळणे, प्रोत्साहनाचा अभाव इत्यादी कार्यालयांमध्ये भेदभावाचा सामना करावा लागतो. काही महिला हे सर्व मूकपणे सहन करतात. ग्रामीण भागात अजूनही महिलांचे शिक्षण होत नसल्याने बाहेर कामाला जाण्याच्या विचारातच त्या मागे आहेत. याचे कारण म्हणजे पुरुषांची विचारसरणी जी गावातील महिलांना शिक्षण घेण्यापासून रोखते. स्त्री-पुरुष समानतेचा विचार अजूनही समाजात पूर्णपणे जागृत झालेला नाही. समाजाचा स्त्रियांकडे पाहण्याचा दृष्टीकोन पूर्वीच्या तुलनेत खूप विकसित झाला आहे.
काही महिलांनी समाजाचा विचार न करता स्वत:च्या पायावर उभं राहून समाज आणि कुटुंबासमोर आदर्श ठेवला आहे. आज स्त्रीची विचारसरणी सर्वत्र, समाजात, देशात पसरलेली आहे. व्यवसाय असो किंवा राजकीय पद, ती सर्व काही कौशल्याने करते. स्त्रीविना समाजाची कल्पना करणे व्यर्थ आहे. महिला कोणत्याही क्षेत्रात पुरुषांच्या बरोबरीने काम करत नाहीत. स्त्रिया शिक्षित झाल्या नाहीत आणि स्वावलंबी झाल्या नाहीत तर अर्धा देश अशिक्षित राहील. मुलगी शिकली तर तिच्यासह कुटुंबही शिक्षित होते.
नोकरी करणार्‍या महिलांना कार्यालयातील त्यांच्या पुरुष सहकाऱ्यांकडून कधी कधी प्रोत्साहन आणि आदर मिळत नाही, त्यामुळे त्या नाराज राहतात. नोकरदार महिलांना पुरुषांपेक्षा जास्त काम करावे लागते आणि त्याच वेळी अनेक जबाबदाऱ्या पार पाडाव्या लागतात. आता स्त्रिया संयुक्त कुटुंबात राहत नाहीत, त्यामुळे त्यांना घरात किंवा कामाच्या ठिकाणी तिप्पट काम करावे लागते.
जगभरात आणि अनेक लहान खंडांमध्ये, महिलांनी आपल्या प्रतिभेने सर्वांना आश्चर्यचकित केले आहे. सैन्यदल, वाहतूक, चालक अशा प्रत्येक क्षेत्रात पुरुषांसारखी जबाबदारी आणि धैर्याने काम करत स्वत:ला सिद्ध केले. आंतरराष्ट्रीय खेळांमध्येही महिलांनी अनेक पदके जिंकली. यासोबतच त्यांनी स्वतःचे आणि देशाचे नाव रोशन केले.
उपसंहार
कुटुंब आणि कामाच्या ठिकाणी महिलांकडून खूप अपेक्षा असतात. स्त्रिया देखील यंत्र नसून मानव आहेत. घरी अशी अपेक्षा आहे की त्याने कामावरून परत यावे आणि आपल्या घराची काळजी घ्यावी. गृहिणी म्हणूनही महिलांच्या सर्व अपेक्षा पूर्ण करते. ती कितीही दमली तरी घरच्यांना ती जाणवू देत नाही. कधीकधी कुटुंबातील सदस्यांना देखील त्यांना समजून घेणे आवश्यक आहे, विशेषतः पुरुष. आपण पुरुषशासित समाजात राहतो जिथे प्रत्येक निर्णय घेण्यापूर्वी महिलांना विचारावे लागते. पण तरीही काही स्त्रिया शांततेशी तडजोड करून त्यांची दुहेरी भूमिका उत्तमपणे पार पाडतात.
