Ajinkyatara Fort Information In Marathi – आज आपण १६ व्या शतकात बांधलेल्या अजिंक्यतारा किल्ल्याचा इतिहास आणि माहिती सांगणार आहोत. अजिंक्यतारा किल्ला महाराष्ट्र राज्यातील सातारा जिल्ह्यात आहे. हा किल्ला प्रतापगडपासून बामणोली पर्वतरांगापर्यंत जातो. सातारा शहरातून गडावर जाण्यासाठी अनेक मार्ग आहेत. अजिंक्यतारा किल्ला १६व्या शतकात राजा भोजने बांधला होता. अजिंक्यतारा किल्ल्याची उंची 3,300 फूट आहे. पूर्वी त्याचे नाव औरंगजेबाचा मुलगा अझीम असे होते.
पण मराठी कादंबरीकार नारायण हरी आपटे यांनी किल्ल्याचे नाव बदलून अजिंक्यतारा केले. आपणास सांगूया की हे महाराष्ट्रातील सर्वात ऐतिहासिक ठिकाण असून सातारा जिल्ह्यातील सर्वोत्तम पर्यटन स्थळांमध्ये याचा समावेश आहे. अजिंक्यतारा किल्ला पर्यटकांना संपूर्ण सातारा शहराचे विहंगम विहंगम दृश्य देतो. अजिंक्यतारा किल्ला पर्यटकांना गिर्यारोहण, ट्रेकिंग आणि हायकिंगची सुविधा देतो. चला तर मग या सुंदर आणि प्राचीन अजिंक्यतारा किल्ल्याची संपूर्ण माहिती सांगूया.
Ajinkyatara Fort Information In Marathi
| किल्ल्याचे नाव | अजिंक्यतरं किला (Ajinkyatara killa) |
| स्थापना | 1190 वर्षे |
| संस्थापक | भोज राजा |
| स्थान | बामणोली पर्वत रांगा, सातारा जिल्हा, महाराष्ट्र, भारत |
| प्रकार | गिरिदुर्ग |
| रेंज | सह्याद्री, उप डोंगर रांग, बामणोली |
| किल्ल्याची उंची | 4400 फूट |
| चढ़ाई | सोपे |
| परिचय | मराठा साम्राज्याची चौथी राजधानी |
अजिंक्यतारा किल्ल्याचा इतिहास ( Ajinkyatara Fort History In Marathi)
अजिंक्यतारा किल्ल्याचा इतिहास सांगितला तर तो शिलाहार वंशाच्या भोज राजाने 1190 मध्ये साजरा केला होता. त्यानंतर हा किल्ला बहमनी घराण्याच्या ताब्यात गेला. पुढे अजिंक्यतारा किल्ला विजापूरच्या आदिलशहाने जिंकला. आदिलशहाची पत्नी चांदबीबी हिला किश्वरखानाने या किल्ल्यात कैद केले होते. त्यानंतर काही काळाने कैदी पकडण्यासाठी किल्ल्याचा वापर केला जात असे. 27 जुलै 1673 रोजी छत्रपती शिवाजी महाराजांनी हा किल्ला आपल्या स्वराज्यात जोडला. शिवाजी महाराजांच्या मृत्यूनंतर औरंगजेबाने अजिंक्यतारा किल्ला ताब्यात घेतला.
त्यावेळी हा किल्ला औरंगजेबाच्या अधिपत्याखाली होता. त्यावेळी तिचे नाव बदलून अजमतरा ठेवण्यात आले. त्यानंतर हा किल्ला मराठी साम्राज्याच्या ताराराणीच्या ताब्यात गेला. सरदार परशुराम त्रंबक यांनी आपल्या सैनिकांसह स्वराज्यात भर घातली होती. पण 1708 मध्ये शाहू महाराजांनी अजिंक्यतारा किल्ला ताब्यात घेतला आणि किल्ल्याच्या पायथ्याशी सातारा शहराची स्थापना केली. शाहू महाराजांच्या मृत्यूनंतर हा किल्ला ब्रिटिशांच्या ताब्यात आला.
अजिंक्यतारा किल्ला सातारा ला भेट देण्याची उत्तम वेळ
साताऱ्यात वर्षभर आल्हाददायक वातावरण असते. यामुळे येथे कधीही पर्यटक येऊ शकतात. सभोवतालच्या डोंगरांमुळे त्याचे हवामान आणि ठिकाण खूप छान आहे. छान उन्हाळा, हिवाळा आणि पावसाळा सातारा शहराला भेट देण्यासाठी एक आदर्श शहर बनवते. एप्रिलमध्ये सर्वाधिक तापमान 36ºC असते आणि डिसेंबर-जानेवारी महिन्यात सर्वात कमी तापमान 11ºC असते. अजिंक्यतारा किल्ल्याला भेट देण्यासाठी नोव्हेंबर ते फेब्रुवारी हा सर्वोत्तम काळ आहे.
अजिंक्यतारा किल्ल्याला भेट देण्याची ठिकाणे
- महारानी ताराबाई राजवाड़ा,
- महादेव मंदिर,
- मंगळाई देवी मंदिर,
- गडावरील सात तलाव,
- हनुमान मंदिर
- मंगलई बुरुज
- संगम माहुली
- नटराज मंदिर
- वज्रई वॉटरफॉल
अजिंक्यतारा किल्ल्याला भेट देण्यासाठी टिप्स (सातारा किल्ला)
- प्रवासी अजिंक्यतारा किल्ला बघायला गेले तर. त्यामुळे काही गोष्टी बघायला हव्यात.
- गडावर जास्त दिवस राहायचे असेल तर पिण्याच्या पाण्याची बाटली जरूर सोबत ठेवा.
- येथे पिण्याच्या पाण्याची सोय नाही.
- इथल्या प्रवासात तुम्हाला अन्नपाणी सोबत घेऊन जावे लागते.
- मुलं तुमच्या सोबत किल्ल्याला भेट देत आहेत. त्यामुळे याची काळजी घ्या.
- अजिंक्यतारा किल्ला पाहण्यासाठी पर्यटकाला आपल्या सामानाची काळजी घ्यावी लागते.
अजिंक्यतारा किल्ल्याला भेट देण्यासाठी टिप्स (सातारा किल्ला)
- प्रवासी अजिंक्यतारा किल्ला बघायला गेले तर. त्यामुळे काही गोष्टी बघायला हव्यात.
- गडावर जास्त दिवस राहायचे असेल तर पिण्याच्या पाण्याची बाटली जरूर सोबत ठेवा.
- येथे पिण्याच्या पाण्याची सोय नाही.
- इथल्या प्रवासात तुम्हाला अन्नपाणी सोबत घेऊन जावे लागते.
- मुलं तुमच्या सोबत किल्ल्याला भेट देत आहेत. त्यामुळे याची काळजी घ्या.
- अजिंक्यतारा किल्ला पाहण्यासाठी पर्यटकाला आपल्या सामानाची काळजी घ्यावी लागते.
अजिंक्यतारा किल्ल्याची रचना
अजिंक्यतारा किल्ला ४ मीटर उंच तटबंदीने संरक्षित आहे. याला दोन दरवाजे असून मुख्य गेट उत्तर-पश्चिमेला आहे आणि एक लहान गेट आग्नेय दिशेला आहे. याशिवाय भगवान शंकर, भगवान हनुमान आणि देवी मंगलाई या भारतीय देवतांना समर्पित विविध मंदिरे देखील आहेत. येथे पर्वतारोहण, ट्रेकिंग आणि गिर्यारोहणासाठी पर्यटक येत असतात. अजिंक्यतारा किल्ल्यावरील सात तलाव त्याच्या उपस्थितीत भर घालतात.
अजिंक्यतारा किल्ल्यावर औरंगजेबाचा हल्ला
1699 मध्ये छत्रपती शिवाजी महाराजांचा मृत्यू झाला. त्यानंतर औरंगजेबाने आपली शाही शक्ती मजबूत करण्यासाठी अनेक प्रयत्न केले. औरंगजेबाने अजिंक्यताराचा वेढा पाहून सैन्याला अजिंक्यतारा किल्ल्यावर जाण्यासाठी किल्ल्याजवळ दोन बोगदे खोदले. 13 एप्रिल 1700 रोजी सकाळी औरंगजेबाच्या सैनिकांनी बोगदा खोदण्यास सुरुवात केली. बोगदा खोदून औरंगजेबाने अजिंक्यतारा किल्ल्याला वेढा घातला.
त्या हल्ल्यात अनेक मराठा सैनिक मारले गेले. गडाचे पहारेकरी प्रयागजी प्रभू काही करू शकले नाहीत. कारण किल्ला पूर्णपणे उद्ध्वस्त झाला होता. बोगद्यावर उभा असलेला मार्स टॉवर कोसळला आणि टॉवरजवळ उभे असलेले 1,500 मुघल सैनिक मारले गेले. किल्ला ताब्यात घेण्यासाठी अनेक दिवस ही लढाई चालली. त्यामुळे किल्ल्यातील दारूगोळा संपला आणि औरंगजेबाने तो पुन्हा ताब्यात घेतला.
अजिंक्यतारा किल्ल्यातील पाहण्यासारखी ठिकाणे
मुख्य द्वार –
पर्यटक अजिंक्यतारा किल्ल्याजवळ गेल्यावर तुम्हाला एक मोठे आणि भव्य प्रवेशद्वार दिसते. जो महाद्वार आहे. त्या प्रवेशद्वाराच्या दोन्ही बाजूला २ मोठे बुरुज आहेत. आणि दारात एक छोटीशी दिंडीही दिसते. ही दरवाजाची उंची आहे. की अंबरीला घेऊन दारातून हत्ती जाऊ शकतो.
दक्षिण द्वार –
गडाच्या दक्षिणेला एक दरवाजा आहे. त्याला दक्षिण दरवाजा म्हणतात. तो दरवाजा पूर्वी दक्षिणेकडून गडावर येणाऱ्या लोकांसाठी वापरला जायचा.
ताराराणी पॅलेस –
हा किल्ला अजिंक्यतारा यांनी बांधला. त्यावेळी ते ताराराणीच्या ताब्यात होते. सध्या या किल्ल्याचे अवशेष किंवा अवशेष पाहायला मिळतात.
मंगलाई देवीचे मंदिर
अजिंक्यतारा किल्ल्यात पर्यटकांना पूर्वेला मंगलाई देवीचे मंदिर पाहता येते.
तलाव –
अजिंक्यतारा किल्ल्यावर पर्यटक सात तलाव पाहू शकतात. यामुळे पावसाळ्यात येथील दृश्य विलोभनीय दिसते.
हनुमान मंदिर –
अजिंक्यतारा किल्ल्यातील महादेवाच्या मंदिराच्या मागे हनुमानजींचे मंदिर आहे. प्रवाशांना गडावर राहायचे असेल तर ते मंदिरात राहू शकतात.
महादेवाचे मंदिर
मुख्य प्रवेशद्वारातून किल्ल्यात प्रवेश केल्यावर काही पायऱ्या चढल्यावर महादेवाचे छोटेसे मंदिर दिसते.
अजिंक्यतारा किल्ला सातारा येथे कसे जायचे
ट्रेनने अजिंक्यतारा किल्ल्यावर कसे जायचे
ट्रेनने अजिंक्यतारा किल्ल्यावर कसे पोहोचायचे – सातारा येथे रेल्वेने प्रवास करणाऱ्या पर्यटकांना सातारा येथे स्वतःचे रेल्वे जंक्शन मिळते जे कोयना एक्सप्रेस, सह्याद्री एक्सप्रेस, गोवा एक्सप्रेस आणि महाराष्ट्र एक्सप्रेस यासारख्या विविध एक्सप्रेस गाड्यांद्वारे राज्य आणि देशातील प्रमुख शहरांना जोडते. सातारा जिल्ह्यातून पर्यटक अजिंक्यतारा किल्ल्यावर सहज आणि चांगल्या प्रकारे पोहोचू शकतात.
रस्त्याने अजिंक्यतारा किल्ल्यावर कसे जायचे
रावड मार्गे अजिंक्यतारा किल्ल्यावर कसे पोहोचायचे – सातारा हे राज्यातील सर्व शहरांशी रस्त्याने जोडलेले आहे. देशाच्या कोणत्याही भागातून साताऱ्याला जाणे खूप सोपे आहे. सातारा मुंबईपासून 270 किमी आणि पुण्यापासून 130 किमी अंतरावर आहे. सातारा हे NH4 मार्गे मुंबई आणि चेन्नईशी जोडलेले आहे. याद्वारे साताऱ्याहून पर्यटकांना अजिंक्यतारा किल्ल्यावर सहज जाता येईल.
फ्लाइटने अजिंक्यतारा किल्ल्यावर कसे जायचे
फ्लाइटने अजिंक्यतारा किल्ल्यावर कसे पोहोचायचे – तुम्हाला सातारा गाठण्यासाठी फ्लाइटने जायचे आहे. त्यामुळे साताऱ्याला थेट विमानसेवा नाही. साताऱ्याचे सर्वात जवळचे आंतरराष्ट्रीय विमानतळ हे छत्रपती शिवाजी महाराज आंतरराष्ट्रीय विमानतळ मुंबई आहे. जे साताऱ्यापासून सुमारे 268 किलोमीटर अंतरावर आहे. तेथून प्रवासी बसने किंवा स्थानिक वाहतुकीने अजिंक्यतारा किल्ल्यावर पोहोचू शकतात.
अजिंक्यतारा किल्ल्याबद्दल मनोरंजक माहिती
- अजिंक्यतारा किल्ला साताऱ्यापासून ५ किमी आणि महाबळेश्वरपासून ५८ किमी अंतरावर आहे.
- अजिंक्यतारा किल्ला अजिंक्यतारा पर्वताच्या माथ्यावर 3,300 फूट उंच आहे.
- अजिंक्यतारा किल्ल्यावरून सातारा शहराचे विहंगम दृश्य दिसते.
- हा किल्ला गिर्यारोहण, ट्रेकिंग आणि गिर्यारोहणासाठी खूप लोकप्रिय आहे.
- अजिंक्यतारा किल्ला सातारा किल्ला म्हणूनही ओळखला जातो.
- पर्यटकांना किल्ल्यातील शिव, हनुमान आणि देवी मंगलाई यांना समर्पित मंदिरे पाहता येतात.
- मित्र आणि कुटुंबियांसोबत काही क्षण घालवण्यासाठी अजिंक्यतारा किल्ला हा उत्तम पर्याय आहे.
FAQ’s
अजिंक्यतारा किल्ला महाराष्ट्र राज्यातील सातारा जिल्ह्यात आहे.
अजिंक्यतारा किल्ला शिलाहार वंशातील राजा भोजाने बांधला होता.
अजिंक्यतारा किल्ल्याला २.१ मैल किंवा ५,००० पायऱ्यांचा मार्ग आहे.
साताऱ्यात पाच मोठे किल्ले आहेत.
अंतिम शब्द
तर मित्रांनो हे होत Ajinkyatara Fort Information In Marathi मी आशा करतो कि तुम्हाला अजिंक्यतारा किल्ल्याची संपूर्ण माहिती मिळाली असेल व आजचा हा लेख तुम्हाला आवडला असेल. जर तुम्हाला आजचा हा लेख आवडला असेल तर आपल्या मित्रांसोबत नक्की share करा आणि सोबतच वेबसाईटच्या नोटिफिकेशन बेल ला देखील ऑन करा ज्यांनी भविष्यात येणार लेख तुमच्या पर्यंत सगळ्यात आधी पोहचेल कारण आम्ही असेच अप्रतिम लेख तुमच्यासाठी दररोज घेऊन येत असतो. जर तुम्हाला Ajinkyatara Fort Information In Marathi हा लेख आवडला असेल तर आम्हाला कमेंट करून नक्की कळवा धन्यवाद.