पर्यावरण संरक्षण निबंध | Marathi Essay on environmental protection
प्रस्तावना: आपल्या आजूबाजूला नजर टाकली तर भगवंताने निर्माण केलेल्या या अद्भूत वातावरणाचे सौंदर्य पाहून मन प्रसन्न होऊन जाते, पर्यावरणाच्या कुशीत सुंदर फुले, रांगडे, हिरवीगार झाडे, मनमोहक किलबिलाट करणारे पक्षी, जे केंद्रबिंदू आहेत. आकर्षण.आज मानव आपल्या कुतूहलात आणि नवीन शोधांच्या इच्छेपोटी पर्यावरणाच्या नैसर्गिक कार्यात हस्तक्षेप करू लागला आहे, त्यामुळे आपले पर्यावरण प्रदूषित होत आहे. आपण आपल्या मित्रपरिवाराची खूप काळजी घेतो पण पर्यावरणाचा विचार केला तर गांधी जयंतीच्या वेळी किंवा स्वच्छ भारत अभियानाच्या वेळीच पर्यावरणाचा विचार येतो, पण आपल्या पर्यावरणाचा आणि पृथ्वीचा विचार केला तर , हे प्रदूषण टाळता येईल.
पर्यावरण संरक्षणाची व्याख्या:- आपल्या भारत देशात भारतीय राज्यघटना १९५० मध्ये लागू झाली परंतु ती पर्यावरण संरक्षणाशी पूर्णपणे संबंधित नव्हती. 1972 मध्ये स्टॉकहोम परिषदेत, भारत सरकारने पर्यावरण संरक्षणावर लक्ष केंद्रित केले आणि सरकारने 1976 मध्ये नवीन अनुच्छेद 48A आणि 51A (G) जोडण्यासाठी संविधानात दुरुस्ती केली, अनुच्छेद 48 जोडून सरकारला पर्यावरणाचे रक्षण करण्याच्या सूचना दिल्या आणि त्या सुधारण्यावर काम केले. कलम 51A (G) हे आपल्या पर्यावरणाचे रक्षण करण्यासाठी नागरिकांसाठी आहे.
पर्यावरण संरक्षण उपाय:- जागतिक पर्यावरण संरक्षण कायदा संयुक्त राष्ट्रांमध्ये पर्यावरणासाठी साजरा केला जातो आणि तो एखाद्या सणासारखा असतो. या दिवशी पर्यावरणाच्या रक्षणासाठी सर्वत्र वृक्षारोपण केले जाते, आपल्या देशात अनेकदा असे घडते की, एखादे मोठे काम घडले तर ते पर्यावरण रक्षणासारखे सरकार करेल, अशी अपेक्षा आपण करतो, दुर्दैवाने काही लोकांचा असा विश्वास आहे की केवळ सरकार आणि फक्त मोठ्या कंपन्यांनी पर्यावरण रक्षणासाठी काहीतरी केले पाहिजे पण तसे नाही. प्रत्येक व्यक्तीने आपली जबाबदारी समजून घेतल्यास सर्व प्रकारचा कचरा, घाण, वाढती लोकसंख्या यावर उपाययोजना करून पर्यावरण रक्षणात आपला सहभाग नोंदवता येईल, परंतु प्रगतीच्या नावाखाली मानवाने पर्यावरणाचा विपर्यास करण्याचा प्रयत्न केला आहे, पर्यावरण व्यापक आहे. या शब्दाचा सामान्य अर्थ असा आहे की निसर्गाने दिलेले सर्व भौतिक आणि सामाजिक वातावरण, त्याखालील पाणी, हवा, झाडे, झाडे, पर्वत, नैसर्गिक संपत्ती हे सर्व पर्यावरण संरक्षणाच्या उपायांमध्ये येतात. ‘गो ग्रीन(Go Green)’ म्हणणे नाही तर करणे सोपे आहे, आज पर्यावरणाची काळजी घेणे हे प्रत्येक व्यक्तीचे कर्तव्य आणि जबाबदारी आहे.
पर्यावरण संरक्षणाचे तीन मुख्य उपाय आहेत
(१) पर्यावरणाला हानी पोहोचवणाऱ्या वस्तूंचा कमी वापर करावा, जसे की प्लास्टिक पिशव्या.
(२) पुनर्वापर करण्यायोग्य होण्यासाठी म्हणजे आपण पुनर्वापर करता येण्याजोग्या वस्तू खरेदी केल्या पाहिजेत ज्या आपण परत वापरू शकतो जसे की काच, कागद, प्लास्टिक आणि धातू आपण पुन्हा वापरू शकतो.
(३) अशा काही गोष्टी आहेत ज्यांचा पुनर्वापर करून वापर केला जाऊ शकतो जसे की वाईनच्या बाटल्या, रिकाम्या जार, इ. तत्सम गोष्टी ज्या आपण आपल्या घरात वापरतो आणि फेकून देतो पण त्या परत आणण्याचे काम करू शकतो उदाहरणार्थ वर्तमानपत्र, खराब कागद. , पुठ्ठा, इत्यादी, अशा गोष्टी आहेत, ज्या वापरल्या जाऊ शकतात आणि पुन्हा वापरल्या जाऊ शकतात. पर्यावरण रक्षणाचे माप कोणत्याही महिलेच्या स्वयंपाकघरापासून सुरू होते आणि आपल्या पर्यावरणापर्यंत आपल्यासमोर येते, सरकारने याकडे विशेष लक्ष दिले पाहिजे.
पर्यावरण संरक्षणासाठी मुख्य प्रकारचे नुकसान
(1) वायु प्रदूषण
(2 जल प्रदूषण
(3) ध्वनि प्रदूषण
(4) रेडियोधर्मी प्रदूषण
(5) प्रकाश प्रदूषण
(6) भूमि प्रदूषण
अशा प्रकारे, जर आपल्याला खरोखरच आपल्या पर्यावरणाच्या रक्षणाचा विचार करायचा असेल, तर आपण या मुख्य कारणांकडे विशेष लक्ष दिले पाहिजे, तरच आपण आपल्या पर्यावरणाचे रक्षण करू शकतो.
या प्रदूषणाचे पर्यावरणावर घातक परिणाम होतात
आजचे युग हे आधुनिक युग आहे, आणि संपूर्ण जग पर्यावरण प्रदूषणाने त्रस्त आहे, आज माणसाचा प्रत्येक श्वास हानीकारक आहे, विषारी वायू आढळतात. यामुळे आपण मानवांना विषारी श्वास घेणे भाग पडत आहे. त्यामुळे आपल्या शरीरावर अनेक रोग निर्माण होत आहेत, अनेक रोग निर्माण होत आहेत, तो दिवस दूर नाही, जर पर्यावरण असेच प्रदूषित होत राहिले तर संपूर्ण पृथ्वीवरील प्राणी, वनस्पती या प्रदूषणात विलीन होतील. त्यामुळे वेळीच आपली पृथ्वी आणि आपले जीवन या प्रदूषणापासून वाचवायचे आहे, त्यामुळे प्रत्येक व्यक्तीने त्याच्या संरक्षणासाठी उपाययोजना करणे आवश्यक आहे.
उपसंहार
पर्यावरण रक्षणासाठी आणि त्यात समतोल राखण्यासाठी आपण सदैव सजग आणि सतर्क राहायला हवे. पाणी, हवा, ध्वनी हे सर्व घातक प्रदूषण टाळण्यासाठी आपण सावकाश काही उपाय केले तर आपल्या पृथ्वीचे सौंदर्य म्हणजेच पर्यावरण. आपण ते वाचवू शकता आणि आपले जीवन देखील निरोगी आणि स्वच्छ स्वरूपात मिळवू शकता, जगातील प्रत्येक मानवासाठी पर्यावरण संरक्षण अनिवार्य घोषित केले पाहिजे. पर्यावरण हे आपले जीवन आहे.
